93 urte zituela hil da Josefina Lamberto. Nafarroako oroimen historikoaren alde borrokatzeagatik zen ezaguna. Larragan (Nafarroa) jaio zen, 1929. urtean. Ama, Paulina, Alloko etxekoandre bat zen, eta aita, Vicente, herriko nekazari sozialista.

1936an aita eta ahizpa eraman eta hil egin zituzten falangistek. Josefinak orduan zazpi urte besterik ez zituen, Maravillasek, 14. Aita fusilatu egin zuten falangistek eta haren gorpua desagertuta dago geroztik. Maravillas, ostera, bortxatu, hil eta erre egin zuten.

Bere historia ez ahazteko borrokan egin du, munduak gertatutakoaren egia jakin dezan. Juan Luis Napal eta Virginia Senosiainek Josefina Lambertori buruzko dokumentala egin zuten 2020an, Larragako emakumearen testigantzekin. Maravillasen ahizpa izateaz haratago, Josefinak bere istorio propioa duela aldarrikatzea izan du helburu dokumentalak.

'Hezurren Memoria: 1936an Larragak garesti ordaindu zuen lurra banatzeko egindako ahalegina'

Dokumentalaren inguruan: Juan Luis Napal (Zinema ekoizlea): "Josefina Lambertok gorriak eta beltzak ikusi izan ditu"

Amaiuraldiak batailaren 500 urteak gogoratuko ditu ekainaren 5ean. Nafarroa Berriz Altxak antolatuta, Elizondo, Amaiur eta Baztango kideekin batera, datorren ekainaren 5ean Amaiuraldia ospatuko da, etorkizunari begira batailaren 500 urteak gogoratuz. Jai egunak hiru kilometroko ibilaldia eta herri bazkaria izango ditu.

Maiatzaren 2an abiatu zuten Nafarroako 0-3 haur eskoletako langileek greba mugagabea. Koordinazio organoa atzo bildu zen hirugarrenez, auziari irtenbidea bilatzeko.

0-3 plataformako kideek ratioak jaistea, soldatak igotzea eta langileak gehitzea eskatzen dute. Gobernuak, euren aldarriak betetzen ez dituen proposamena egin die greba eteteko eskatuz. Langileek grebari eustea erabaki dute. Hartzen ari diren erabaki eta jarreren aurrean, Nafarroako Parlamentuan pardelak bota dizkiote Maria Chivite Nafarroako lehendakariari osoko bilkurara iristen ari zela. 

Horrez gain, aurrekontuetan aldaketak ezartzeko lan politikoa ahalik eta arinen egitea eskatzen dute langileek. Espero dute datorren asteazkeneko bileran Foru Gobernuak "finantza-mailan definitutako eta argi eta bermatuta proposamen bat" egitea.

Duela 501 urte Gaztelako konkistatzaileen aurrean matxinatu ziren iruindarrak omendu ditu ekimen hiritarrak. Honekin batera, Nafarroa jazarri zutenen omenez dirauten kale izendegiak eta ikurrak seinalatu dituzte, tokirik ez dutela aldarrikatzeko.

Joseba Compainsek nabarmendu du Nafarroak, baita euskal komunitateak, oro har, burujabetza beharrezkoa garaiotako beharrei aurre egiteko.

Gauzak honela, ekainaren 5ean Baztanen antolatu duten Amaiuraldian parte hartzera dei egin du ekimenak “lau haizetara zabaldu dadin burujabetzaren aldeko aldarria”.

Nafarroako Gobernuko zazpi haur eskolak bat egin dute 0-3 urte bitarteko plataformak duela hiru aste deitutako greba mugagabearekin. Komunikabideei egindako adierazpenetan, Ninia Etxeko Isabel Erdociainek adierazi duenez, "Gaur egungo baldintzetan (hezitzaile bakoitzeko haur kopuru handia eta laguntzako langilerik eza) oso zaila da adingabeen garapen globalari eta ongizate fisiko eta emozionalaren lanketan laguntzea".

Modu horretan, "adingabeen ongizatea bermatuko duen" langile nahikoa, haur-eskolen doakotasuna, lan-baldintza "duinak eta berdinak" aldarrikatu ditu, baita haur-eskolak kudeatzeko udalentzako finantziazioa handitzea ere.

Eider Garde 0-3 Plataformako ordezkariak adierazi duenez, eskola horien atxikimendua "zoriontzeko eta pozik egoteko da aldarrikapenekin bat egiteak dakarren babesaz". "Gero eta gehiago gara eta ez gara nekatzen, errealitatea da eskola gehiago mobilizatzen ari direla", esan du, eta Nafarroan 103 eskoletatik 77 babesten ari direla, "Horietatik 59 greba eskubidea gauzatzen ari dira".