Xabier Rey 2018an hil zen, Puerto III espetxean, etxetik mila kilometrora. Bost urte betetzear dira, baina haren oroimenak bizirik dirau Iruñeko Donibane auzoan. Espainiako eta Frantziako gobernuek espetxeetan aplikatzen dituzten salbuespen-politikak giza eskubideen urraketa direla salatu dute ekitaldian. Azken lau hamarkadetan 36 euskal preso eta 16 senide hil dira salbuespen politika horren ondorioz.

Aurten, martxoaren 3an Gasteizko sarraskiaren 47. urteurrena da. Ostiral goizean, monolitora hainbat pertsona hurbildu dira 1976an erail zituzten 5 langileei omenaldia egiteko. Lore eskaintza egin dute biktimen familiek eta senideek, hainbat gasteiztarrek, sindikatuek eta alderdiek.

Horrela, osatuta geratzen da duela 47 urte Espainiako Poliziak Gasteizen hildako bost langileren oroimenezko zentroa eraikitzeko fundazioko patronatua. 10.000 euro jarriko ditu Udalak, eta beste hamarna mila Arabako Foru Aldundiak, Eusko Jaurlaritzak eta Elizak.

2013ko martxoaren 2an aurkeztu zuten Ernai Lizarran. 10 urte geroago, ospakizuna eta aldarrikapena uztartu dituzte. “Milaka gazterentzat askapen mugimenduan lehen pausoak emateko eskola izateaz gain, independentzia eta sozialismoa borroka askatzaile berriekin txirikordatzeko jaio zen Ernai” azaldu du antolakundeak.

Hamarkada bat ospatzeko, hainbat ekitaldi egin dituzte Hego Euskal Herriko unibertsitate eta hiriburuetan. Hitzaldiekin ekin diote egunari, eta hizlarien artean izan dira, besteak beste, Idurre Eskisabel, Floren Aoiz, Xabi Iraola, Ainhoa Bueno eta Andoni Olariaga. Jarraian, erakusketak, bazkariak, bertso saioak eta abar ere egin dituzte. Arratsaldean, kontzertu eskaintza zabalarekin eman diote amaiera egunari.

Ernai gazte antolakundeak hamar urte bete ditu, eta urte hauetako ibilbideaz hitz egin dugu Txomin Aiartza antolakundeko kidearekin. Aiartzaren esanetan, “itsasgora eta itsasbehera” asko izan ditu antolakundeak, baina urte hauetako ibilbidearen hiru elementu azpimarratu ditu: “Gazte antolakundea Euskal Herrian irekitzen ari zen fase berrira egokitzen jakin izana, Euskal Herriaren eraikuntzan egindako ekarpena, eta gazteriari eta oro har gazte mugimenduei egindako ekarpena”.
Era berean, adierazi du gazte antolakundearen erronka nagusia izango dela “nazio iruditegia eta nazio gatazka azaleratzea”, eta gazteria murgilduta dagoen “belaunaldi krisiari” aurre egitea.
Aiartzak azpimarratu du X. urtemuga erabiltzen ari direla esateko “borrokan” ari direla herriz herri eta auzoz auzo, eta nabarmendu du Elorrioko topagunea izango dela milaka gazteren “konpromisoaren, gazte boterearen eta gaitasunen erakusleiho”.

Nafarroako Berdintasunerako Institutuaren (NABI) helburua Nafarroa osorako protokolo instituzional eta bateratu bat gauzatzea da. Gaueko aisialdian ematen diren sexu erasoak prebenitzeko. Bereziki dantzalekuetan, kontzertuetan, pubetan edo diskoteketan, sexu-erasoak gertatzen diren kasuetarako. Lan taldea sortzeko bildu dira Gobernua, Ordezkaritza, NUKF, poliziak, ostalaritzako eta jai aretoetako ordezkariak eta NICDO enpresa publikoa.