Isa Gonzalez Elkarrekin Podemos-Ezker Anitza koalizioko legebiltzarkidea elkarrizketatu dugu gaur Hamaika Telebistan. Indarkeria matxistaren aurkako nazioarteko eguna hizpide izan du Gonzalezek: "Gaur kalera atera behar dugu, eta deia egiten diegu emakumeei zein gizonei mobilizazioetan parte hartzeko". 

Albiste "ontzat" jo du alderdi desberdinak aurrekontuak negoziatzeko adostasunak lortzea, eta aurrekontu hauek ezinbestekotzat jo ditu pandemiak eragindako krisiari aurre egiteko. EAJk izan duen jarreraz galdetuta, adierazi du uste duela EAJ "minduta" dagoela Madrilgo Gobernuan daudelako: "Bakoitzak nahi duenarekin negozia dezake".

ERCren jarrera ere izan du hizpide, eta nabarmendu du giltza ez dagoela ERCren eskuetan, "aurrekontuen edukietan" baizik; era berean, gehitu du Kataluniarentzat ere "onak" direla aurrekontu hauek. Nabarmendu du gizarte eredua "eraldatzeko" lehen urratsa direla aurrekontu horiek: "Justizia sozialaren aurrekontuak dira, benetako berdintasunarenak, trantsizio ekologikoarenak, hezkuntza eta osasun publikoarenak...", adierazi du.

Espainiako Gobernuaren Hezkuntza Legeari dagokionez, legebiltzarkideak adierazi du eskumak "aitzakia" gisa erabili duela ezkerreko gobernuari, eta "bereziki", Podemosi "kalte egiteko". Zentzu horretan, eskumaren jarrera gezurretan oinarritzen dela nabarmendu du. Era berean, hezkuntza publikoa indartu behar dela adierazi du: "Hezkuntza publikoaren eta itunpekoaren arteko desoreka legearekin orekatu behar da, eta hor jarri behar ditugu indarrak". 

Eusko Jaurlaritzaren aurrekontuei buruz galdetuta, hitz egiteko prest daudela adierazi du, baina oraindik ez dutela zirriborrorik jaso. Trantsizio ekologikoa ere izan du hizpide, eta nabarmendu du Euskal Herrian aldaketa klimatikoari buruz "marketing asko" egiten ari dira EAJ eta PSE-EE, baina "beren ekintzetan ez dela hori islatzen".

Arnaldo Otegi EH Bilduko koordinatzaile nagusia elkarrizketatu dugu Hamaika Telebistan. Agintari politikoek pandemia hau kudeatzeko hartu dituzte neurriak kritikatu ditu, eta adierazi du "berandu" hartu direla neurriak. Deseskalada egiteko neurriak, berriz, "oso azkar" hartu direla salatu du, eta horrek "egoera larri" hau eragin duela.

Otegik beharrezkotzat jo du pandemia gelditzeko neurriak hartzea, baina salatu du ezin dutela "bakarrik" etorri. "Zer egin dugu osasungintzarekin? Zenbat diru inbertitu dugu arakatzaileetan? Zein neurri hartuko ditugu termino ekonomiko eta sozialetan?", galdetu du. Zentzu horretan, salatu du agintari publikoek hartutako neurriek "memoria ekonomikoa" behar dutela. 

EH Bilduko koordinatzaile nagusiak adierazi du pandemia honetan argi gelditu dela neurriak hartzeko Madrili baimena eskatu behar zaiola, eta zentzu horretan, euskal herritarren "baldintza materialak hobetzeko" beharrezkotzat jo du Estatua sortzea: "Euskaldunok ez baldin badaukagu Estaturik, zailagoa dugu gure herritarrak babesteko neurriak hartzea". Zentzu horretan, nabarmendu du ezker independentistaren erronka dela "Estatua herritarren beharrekin lotzea". 

Hala ere, ohartarazi du identitate nazionalarekiko atxikimendua ahultzen ari dela, eta horri buelta emateko garrantzia nabarmendu du: "Baldintza materialari garrantzia handia eman behar zaio, baina sen nazionala ere indartu egin behar da". Era berean, ezker independentistak "berreskurapenaren estrategia" planteatu behar duela adierazi du. Telebista publikoari edota Ertzaintza adibidetzat jota, nabarmendu du euskal herritarrek pentsatu behar dutela zertarako sortu ziren tresna horiek, eta helburu horietara bueltatu behar dela. 

EAJrekin akordioak lortzeko ezintasunaz galdetuta, nabarmendu du akordioak egiten dituztela Nafarroan, Madrilen edota udaletan. Zentzu horretan, nabarmendu du EAJk ez duela akordiorik egin nahi beraiekin.  

Euskal presoen azken gerturatzeak izan ditu hizpide EH Bilduko koordintzaile nagusiak, eta azpimarratu du ibilbide horri batek mahai gainean egon behar duela Euskal Herrian preso politikorik egon ez dadin. Azken egunetako mugimenduek "beste sentsibilitate" bat erakustela dutela nabarmendu du, baina "zuhurtziaz" jokatuko duela azpimarratu du. 

Almudena Otaola EAJko senataria elkarrizketatu dugu Hamaika Telebistan. Espainiako Aurrekontuak hizpide, Europako funtsak garrantzitsutzat jo ditu: "Zer gertatuko da Europako funts hauekin? Nola banatuko dira? Oso partida garrantzitsuak dira". 

Eskumenen transferentzien egutegiaz galdetuta, Otaolak nabarmendu du eskumenak Gernikako Estatutuan daudela. Transferentzia gauzatzeko falta direnak baliabide ekonomiko eta pertsonalak direla adierazi du, eta "lotsagarritzat" jo du horrela ibiltzea.

Dieselaren zerga hizpide izan du, eta EAJko senatariak adierazi du hori oso kaltegarria dela autonomozio sektorearentzat. Zentzu horretan, nabarmendu du ez daudela ados zerga horrekin, eta negoziatzen ari direla: "Zerga hori ezin bada bertan behera utzi, saiatuko gara irtenbideak lortzen".

Otaolak nabarmendu du EAJk azken 40 urteetan egin duena egiten ari dela EH Bildu: "Gure bidera etorri da; oso ondo iruditzen zaigu, baina onar dezala guk egin duguna izan dela egokia". Era berean, galdetu du zein den Nafarroako eta EAEko aurrekontuen arteko aldea: "Nik bakarra ikusten dut: EAJ gobernuan dagoela".

Espainiako Gobernuari Euskaraldian parte hartzeko deia egin diotela adierazi du Otaolak, eta Espainiako Gobernuari eskatu diotela errespeta ditzala hizkuntza eskubideak bere zerbitzuetan: "Lortu dugu PSOEren konpromisoa, eta ikusiko dugu nola euskalduntzen dituen haien zerbitzuak". Era berean, genero ikuspegia oso garrantzitsua dela adierazi du: "EAJk oso argi eduki du beti genero ikuspuntua sartu behar dela leku guztietan, eta horrela jarraituko dugu". 

Espainiako Kongresuko alderdi politikoen jarreraz galdetuta, nabarmendu du VOXek ez duela politika egiten: "Beren minutuak betetzen dituzte edozer gauza esanez, berdin diete zeri buruz hitz egiten ari garen".

Alfonso Rios CCOOko kidea elkarrizketatu dugu Hamaika Telebistan. Covid19ak eragindako segurtasun neurriez mintzatu da, eta azpimarratu du enpresen ardura dela prebentzio neurriak enpresetan betetzea. Industria jarduera geldituta egon bada ere, "ulertezintzat" jo du lan istripuak areagotzea, eta nabarmendu du zenbait enpresak ez dutela Lan Arriskuen Prebentziorako Legea betetzen, eta ez dituztela prebentzio neurriak betetzen. 

Telelana ere izan du hizpide Riosek, eta nabarmendu du telelanaren arriskurik handiena dela ez dela deskonexio digitala existitzen. Telelanaren Legea lortzeko egindako lana azpimarratu du, eta hori betearazi behar dela orain. 

Zaharren egoitzaz galdetuta, nabarmendu du pribatizazioaren eredua dela. Zentzu horretan, azpimarratu du arreta sozio sanitarioa eta osasun tratamendua ez direla lehentasuna, "negozio egitea" baizik. Era berean, RGIa indartu behar dela azpimarratu du pertsona gehiagorengan heltzeko, eta pertsona horiek dituzten arazo gehiagori aurre egiteko. 

Hezkuntza eta osasungintzai publikoari dagokionez, nabarmendu du azken urteetan murrizketak egin direla, eta nabarmendu du osakidetzako langileek ez dutela soldata handitzea eskatu, herritarren osasuna bermatzeko baliabide gehiago baizik. Hezkuntzari dagokionez, sailburuaren jarrera aldaketa ikusi dutela adierazi du, baina "urrun" daudela oraindik: "Hezkuntza publikoan 2.500 kontratazio behar dira, eta 600 egin dira".

"Gure helburua lan erreformaren indargabetzea da"

Covid19ak eragindako krisiak ugaritu egin ditu lan gatazkak, eta horiei aurre egiteko ezinbestekotzat jo ditu langileen mobilizazioa eta negoziazio kolektiboa. Zentzu horretan, adierazi du beren helburua erreformaren indargabetzea dela, baina prozesua luzea izango dela ohartarazi du: "Lege bat kentzen denean, beste lege bat sortu dehar da, eta horrek prozesua mantsotuko du". 

Lan gaixotasunak ere izan ditu hizpide, eta nabarmendu du lan gaixotasunei dagozkien gatazketan, borroka nagusia mutuen aurkakoa dela: "Mutuak dira lan gaixotasunen prestazioak ordaindu behar dituztenak, eta ez dute nahi izaten".

Jon Fano pentsionisten mugimenduko kidea elkarrizketatu dugu Hamaika Telebistan. Mugimenduak borrokan eta mobilizatzen jarraitzen duela nabarmendu du: "Zailtasunak izan arren, pentsionistek oso barneratuta daukate egiten ari garen borroka oso garrantzitsua dela". Horrela, mobilizazioak deitu dituzte; azaroaren 30ean Iruñean, eta abenduaren 5ean Bilbon, Gasteizen, Donostian eta beste 60 herritan. 

Pentsioen egoerari buelta emateko, ezinbestekotzat jo du enplegu duina, soldatak igotzea eta prekarietatearekin amaitzeko neurriak hartzea. Izan ere, salatu du arrakala gero eta handiagoa dela, baina ez soilik aberatsen eta jendartearen gehiengoaren artean, baita emakumezkoen eta gizonezkoen artean ere.

Espainiako Gobernuaren aurrekontuak baloratzeko informazioa falta zaiela nabarmendu du, baina gezurretan ari dela nabarmendu du. "Esan dute gutxieneko pentsioen igoera 1,80koa izango dela, baina hori ez da egia; kontributiboak ez direnak soilik jasoko dutelako". Adierazi dute ez dakitela zein neurri konkretu planteatu dituzten aurrekontuen emendakinetan, baina argi dute gizartearen gehiengoaren interesak defendatu behar direla.

"Ikuspuntu guztietatik posible da Eusko Jaurlaritzak gutxieneko pentsioa osatzea"

Eusko Jaurlaritzari dagokionez, salatu du beren ekintzak eta ekintzak ez datozela bat: "EAJri eta PSE-EEri askotan entzun diogu hitz egiteko prest daudela, baina praktikan ezezko borobilak jaso ditugu edo beste aldera begiratu dute". Zentzu horretan, narmendu du ikuspuntu ekonomiko eta legaletik posible dela Eusko Jaurlaritzak gutxieneko pentsioak osatzea.

Maskarillen prezioa ere izan du hizpide Fanok, eta adinekoen egoera zein den ikusita doakoak izan behar dutela azpimarratu du. Ulergaitzat jo du horretarako jartzen ari diren oztopoak. Era berean, zaharren egoitzetako egoera ere salatu du: "Zaharren egoitzak kudeatzen dituztenei etekina ateratzea interesatzen zaie". Osasun sistema oso publifikatu beharrean, "guztiz kontrakoa" egiten ari direla nabarmendu du. 

Miren Dobaran Eusko Jaurlaritzako Hizkuntza Politikako sailburuordea elkarrizketatu dugu Hamaika Telebistan. Dobaranek Euskaraldia antolatzeko herrietako batzordeetako kideen lana azpimarratu du: "Ehunka bolondres aritu dira lanean, eta hau izan da emaitza".

Ariguneak oso garrantzitsutzat jo ditu, eta lantokietako barne ariguneak nabarmendu ditu: "Pertsona taldeak ados jarri dira euskaraz lan egiteko, eta horrek etorkizunerako ere bideak irekitzen ditu". Aurtengo edizioan, Ahobizi rola aukeratu duten pertsonak gehiengoa dira oraindik, eta Dobaranek nabarmendu du rolaren hautaketa jokabidearen inguruko hautua dela: "Ez dauka zerikusirik gaitasunarekin".

Izen eman duten pertsonen profilari begiratuta, gehiengoa emakumezkoak dira. "Badirudi euskararen zaintza eta sustapena emakumezkoekin lotuta dagoela. Aztertu beharko dugu zergatik ez garen gai gizonak era masiboan erakartzeko", adierazi du sailburuordeak.

Euskararen erronka nagusiak ere izan ditu hizpide, eta nabarmendu du eremu akademikotik harago, euskarak esparru gehiago irabazi behar dituela "urgentziaz". Legegintzaldi honetan, "estrategikotzat" jo du eremu soziekonomikoa; zentzu horretan, euskara planak abian jarri dituztela adierazi du, eta feedback ona jasotzen ari direla, "balio erantsi gisa" ikusten dutelako, eta baita "gizarte erantzukizunari lotutako behar" gisa ere.

Gazteen euskararen erabilera izan du hizpide, eta azpimarratu du euskara erabiltzeko eta gozatzeko eremuak eskaini behar zaizkiela, "gazteek eratutakoa, eta gazteekin egindakoa. Maiz "erruduntzat" jotzen direla adierazi du, baina nabarmendu du gazteek aukera gehiago behar dituztela, beraiek hauta dezaten hizkuntza. Zentzu horretan, digitalizazioa oso garrantzitsutzat jo du: "Norbanako eta erakundeek, bakoitzak bere arloan, lan egin beharko dugu arlo honetan; indarrak metatu beharko ditugu, euskara iraultza honetan egotea nahi badugu".

Euskal Herrira etortzen direnek euskara ikastea garrantzitsua dela adierazi du, eta horretarako, baliabideak eman behar zaizkiela, "ahalegina eskertu" eta beren hizkuntzak eta kulturak ere baloratu behar direla adierazi du.